Ouders, gemeente en school in actie

Alexander
Haarlem

Een veilige schoolomgeving vraagt om maatwerk, maar begint altijd met betrokkenheid. Bij basisschool de Ark in Haarlem waren er zorgen over verkeersdrukte, snelheid en foutparkeren. Met hulp van Veilig Verkeer Nederland kwamen gemeente, school en ouders in actie voor een veilige schoolomgeving.

Er wordt een handtekening gezet onder het project Veilige Schoolomgeving

Alexander Overtoom, verkeersouder bij basisschool de Ark

‘Tijdens het halen en brengen is het één grote mierenhoop voor de school. Er willen daarom nog weleens gevaarlijke situaties ontstaan. Op het moment dat we daar iets aan wilden doen, nam Veilig Verkeer Nederland contact op. Perfecte timing. Je wil meteen zeggen: we moeten parkeerplaatsen weghalen of drempels plaatsen. Maar dat zijn ingrijpende maatregelen. Die neemt een gemeente niet zomaar. Daarom stelde Veilig Verkeer Nederland voor om eerst het draagvlak onder ouders te vergroten. Dat kan met een campagne, zoals de verkeersweek. Ik nam het voortouw met behulp van hun stappenplan en tools. Van een planning maken, enquêtes uitzetten en actiematerialen bepalen tot het werven van vrijwilligers. Samen met ouders, leraren en leerlingen organiseerden we een verkeersweek die bij iedereen aansloeg. Kinderen hielpen enthousiast mee, we deelden flyers uit en spraken buurtbewoners aan. Ook de wethouder en andere gemeentemedewerkers kwamen langs.

We hebben nu een sterk verhaal richting de gemeente. Als de resultaten van de buurtenquête binnen zijn, gaan we door. Zonder Veilig Verkeer Nederland als aanjager was dat niet gelukt. Puck weet als geen ander die energie over te brengen. Dat zit in haar als persoon, maar ook in de materialen die Veilig Verkeer Nederland biedt. Ze weten wat ze doen. Dat helpt enorm. Het gaat uiteindelijk om de veiligheid van je kind. Daar moeten we ons als ouders bewust van blijven. Zet je gemak opzij, parkeer verderop en loop samen naar school. En wil je zelf een verkeersweek organiseren? Doe dat dan op de meest miserabele dag van het jaar. Op een regenachtige novemberdag maak je echt impact.’

Jacinta Peerlkamp-Steltenpool, senior beleidsadviseur mobiliteit bij de gemeente Haarlem

‘Het verbeteren van de verkeersveiligheid rondom scholen staat hoog op onze agenda. Toen we begonnen, zeiden we direct: alleen infrastructuur is niet genoeg. Er zit een grote gedragscomponent in. Daarom zijn we samen gaan werken met Veilig Verkeer Nederland. Zij ondersteunen ons op een gebied dat niet onze core business is: gedragsverandering. 

Ook maken ze het makkelijker voor ons om bij scholen binnen te komen. Al vinden we het wel belangrijk dat er vanuit scholen zelf de energie is om iets aan te pakken. Zoals bij basisschool de Ark. Vanuit de gemeente sluit ik aan waar ik kan, zeker bij ouderavonden. Ik hoor de knelpunten graag direct van ouders. Als er voor gedragsafspraken ook inrichtingsaanpassingen nodig zijn, kijken wij wat mogelijk is. Zo passen we bij basisschool de Ark de groentijd van het verkeerslicht aan en wachten we op de buurtenquêteresultaten voor fietsparkeervakken en eenrichtingsverkeer.  

Het zijn trajecten van de lange adem, maar vooral van blijvende aandacht. Om ongevallen te voorkomen, maar vooral voor de zelfstandigheid van kinderen. Hoe beter ze voorbereid zijn, hoe veiliger de overstap naar de middelbare school. Daar zijn de verkeersrisico’s veel groter. Bovendien laat een puberbrein zich niet meer gemakkelijk beïnvloeden. Daarom is de rol van Veilig Verkeer Nederland nu zo belangrijk. Waar mensen vaak naar de gemeente kijken voor oplossingen, laten zij zien dat het begint bij gedrag. De meerwaarde van het project zit in de combinatie: wat kunnen ouders doen, en wat kunnen we in de omgeving doen? Veilig Verkeer Nederland is de schakel die alles verbindt.’ 

Puck Bakema, projectleider Veilige Schoolomgeving bij Veilig Verkeer Nederland

‘Bij bijna alle trajecten zetten wij de VVN Ouderenquête uit. Basisschool de Ark had al een eigen enquête onder ouders afgenomen. De grootste zorgen lagen bij verkeersdrukte, snelheid en foutparkeren. Tijdens de ouderbijeenkomst maakten we samen een plan van aanpak. Dat werkten we uit tot een tastbare afsprakenkaart. Om uit te delen én 
op te nemen in de schoolgids voor nieuwe ouders. We testten de afspraken tijdens de verkeersweek, met materialen die de gewenste veranderingen op een leuke manier onder de aandacht brachten. Na zo’n testperiode volgt de evaluatie: wat is er echt nodig? Vaak zijn dat gedragsafspraken. Soms moet ook de inrichting veranderen. Zelf ben ik groot fan van kiss & bike-zones, omdat ze ouders zichtbaar uitnodigen om de fiets te pakken. Maar daarvoor heb je wel steun uit de buurt nodig.

‘De meerwaarde zit in de combinatie: wat kunnen ouders doen, en wat kunnen we in de omgeving doen?’

Puck Bakema
Puck Bakema, projectleider Veilige Schoolomgeving bij Veilig Verkeer Nederland
Puck Bakema, projectleider Veilige Schoolomgeving bij Veilig Verkeer Nederland

Om kiss & bike-zones aan te leggen en een aangrenzende straat eenrichtingsverkeer te maken, hebben we samen met de Ark een buurtenquête uitgezet. Als de reacties goed zijn, nemen we die mee in de onderhandeling met de gemeente. De gemeente Haarlem is daarin echt te gek. Jacinta is superscherp en denkt altijd mee. Hetzelfde geldt voor Alexander. Hij nam de leiding, bracht iedereen in beweging en betrok alle kinderen erbij. Dat draagvlak onder ouders is cruciaal. Ik zeg altijd: hoe meer jullie laten zien dat het belangrijk is, hoe makkelijker het voor mij is om te lobbyen bij de gemeente.’