Veilig Verkeer Nederland

Waar ben je naar op zoek?

Veel gezocht:

"Agressief rijgedrag is vooral een mannending"

Hoe zit het met de menselijke factor op het gebied van verkeersveiligheid? We gaan in gesprek met Jeroen Pieck, die trainingen Educatieve Maatregel Gedrag en Verkeer (EMG) geeft. 

Veilig Verkeer Nederland Jeroen Pieck CBR trainer agressie gedrag

Auto’s worden steeds veiliger, wegen steeds beter. De laatste jaren is er in het verkeer in positieve zin veel veranderd, maar dat geldt niet altijd voor ons gedrag. We rijden snel te hard, appen en bellen in het verkeer. We vertonen ook steeds vaker agressief gedag. Jeroen Pieck, trainer CBR Maatregelen, legt in het kader van de nieuwe webdocu 'Martijn is boos!' uit wat de problemen zijn en wat de impact van een training EMG is.  

Instrumentele en affectieve agressie

"Op onze cursus komen verkeersdeelnemers die een overtreding hebben begaan en daarvoor een proces-verbaal hebben gekregen. Ze vertoonden dus verkeerd rijgedrag en zijn daarvoor gestraft. Meestal gaat het om agressief rijgedrag. Daarin heb je twee vormen: instrumentele agressie en affectieve agressie. Bij instrumentele agressie denkt de verkeersdeelnemer nog even zijn voordeel te behalen. Het verkeerslicht staat op rood, maar die automobilist ziet het voor het gemak als ‘diep-oranje’. Ze zijn even niet met de ander bezig, maar vooral met het behalen van voordeel voor hunzelf. Affectieve agressie is agressie ten opzichte van een ander. Geen beste zaak, maar gelukkig zien we dit soort gedrag minder vaak, ikzelf denk verhoudingsgewijs ongeveer 5 op 95.” Dus ondanks de filmpjes die we op internet zien van mensen die elkaar uit de auto trekken en de middelvinger naar elkaar opsteken, valt het in de praktijk wel mee. Maar, zo legt Jeroen uit, instrumentele agressie kan wel leiden tot affectieve agressie.  

Vrouwen een uitzondering 

Meer dan 95% van de EMG’ers is man, zelfstandig, behoorlijk ervaren in het verkeer en, gek genoeg, een goede chauffeur. Vrouwen zijn hier een uitzondering. Van het CBR hebben ze allemaal de cognitieve training opgelegd gekregen. De groep overtreders heeft ooit zijn rijbewijs gehaald. Waarom kan deze groep zich dan toch niet aan de wet houden en waarom is sociaal en veilig rijden voor hen een probleem? “We zien dat er veel manieren zijn waarop je in de auto kunt zitten. We verdelen ze onder in vier niveaus, vooral bij niveau 3 en 4 gaat het vaak mis." 

  1. Operationeel niveau: je beheerst de handelingen van het voertuig 
  2. Tactisch niveau: je neemt deel aan het verkeer
  3. Strategisch niveau: voorwaarden waarop je gaat autorijden, de tijd die je uittrekt voor de rit 
  4. Leefstijl niveau: wie en hoe ben je als mens?"

"Hoe stap je in de auto? Ben je op tijd de deur uit gegaan? Welke normen en waarden hanteer je? Tijdens de cursus leiden deze onderwerpen tot interessante gesprekken."

Inzicht en impact 

De cursisten hebben allemaal hun eigen reden deel te moeten nemen aan de training. Te hoge snelheid, bumperkleven, verkeerd inhalen, appen tijdens het rijden. Dit laatste is echt een groot probleem. De weggebruiker denkt te kunnen multitasken en de snelheid en mogelijke risico’s vergeet hij voor het gemak even.  Welke verkeersregels de cursisten ook overtreden hebben, ze hebben allemaal iets gedaan omdat het ze goed uitkwam. Ze denken anderen daar wel even mee op te kunnen zadelen. Tijdens de cursus van Jeroen zien ze in wat de risico's zijn van hun rijgedrag, voor zichzelf en voor anderen op de weg. "Uiteraard heb ik het over regels, maar mijn verhaal daarover komt veel minder aan dan een verhaal van een cursist die betrokken is geweest bij een ongeluk en dat ternauwernood heeft overleefd. Zodra iemand zo’n ervaring deelt, zie je dat dit impact heeft op de hele groep. Ik wil dat ze inzien dat ze een probleem hebben met strategisch- en leefstijlniveau. En ik hoop van harte dat ze dit gaan inzien voordat er doden en gewonden vallen. Rijden kunnen ze wel, vaak heel goed zelfs, daar ligt het niet aan.” 

"Zodra iemand een ervaring als een ongeluk deelt, zie je dat dit impact heeft op de hele groep."

Het kwartje moet vallen 

"Tijdens elke cursus probeer ik afspraken met ze te maken en daar kom ik in de daaropvolgende lessen dan op terug. Ga bijvoorbeeld eerder op pad, leg je spullen klaar voor de volgende dag, zet je headphone op als je belt, tel tot tien als je agressief wordt. De cursisten zelf komen ook met tips. Zo was er een jongen die zijn boetes op zijn dashboard had vastgeplakt. Een kleine reminder dat hij het gaspedaal iets minder ver moest intrappen. Een andere jongen had zijn klok afgeplakt zodat hij niet naar de tijd kon kijken. Verzin iets! Als iets helpt, dan helpt het. Het kwartje moet vallen, hun rijgedrag kan heftige gevolgen hebben. Ik zeg vaak: jongens, die zware rechtervoet, gebruik die op het circuit. Leef je daar lekker uit en zorg dat je geen gevaar bent voor andere weggebruikers."

Bekijk de webdocu ‘Martijn is boos!’ over agressie in het verkeer en lees onze tips.  

Dit artikel is onderdeel van een reeks en geschreven in het kader van de webdocu ‘Martijn is boos!’. Deze documentaire gaat over (omgaan met) agressie in het verkeer en is een initiatief van documentairemaakster Barbara van den Bogaard en Veilig Verkeer Nederland. ‘Martijn is boos!' is mede mogelijk gemaakt door A.A.S. Schadeherstel.  

Deel dit item