De voordelen van digitaal lesmateriaal
Wat zijn de voordelen van digitaal lesmateriaal en in hoeverre is er nog ruimte voor papier? Cécile Collast, educatiespecialist bij Veilig Verkeer Nederland, en Remco Pijpers, strategisch adviseur bij Kennisnet, delen hun kijk op de praktijk.
Heeft digitalisering meerwaarde?
Het digitaliseren van verkeerseducatie betekent niet zomaar al het lesmateriaal uit de oude boekjes overzetten naar appjes of het simpelweg online beschikbaar stellen. Cécile Collast: ‘Voordat wij digitaal lesmateriaal ontwikkelen, kijken wij eerst naar de leerdoelen van de doorlopende leerlijn Verkeerseducatie en bepalen in hoeverre digitalisering een meerwaarde kan bieden. Wij stellen onszelf daarbij een aantal vragen, bijvoorbeeld: ‘Zorgt een digitale aanpak dat kinderen de verkeerslessen leuker gaan vinden, omdat het dan beter aansluit op hun belevingswereld? Maar ook, maakt de inzet van digitaal lesmateriaal het werk van leerkrachten makkelijker?’ Dankzij het digitale tijdperk hebben we meer tools tot onze beschikking. Natuurlijk, als we daar geen gebruik van maken, dan doen we kinderen tekort. Het tonen van foto’s, filmpjes en animaties spreekt kinderen veel meer aan dan alleen tekst. Ze vinden het bijvoorbeeld erg leuk om te zien hoe het verkeer in andere landen is geregeld en raken door deze beeldende manier van lesgeven ook sneller gemotiveerd.’, aldus Cécile.
Testen en feedback ontvangen
Het digitale lesmateriaal dat VVN ontwikkelt wordt voorafgaand aan implementatie eerst op kleine schaal getest, waarna scholen de kans krijgen om hun feedback te delen. Die feedback is belangrijk om een goede aansluiting te vinden en ook te behouden. Wat ondanks de digitalisering niet verandert volgens Cécile, is het doel dat VVN nastreeft: ‘Als kinderen veilig over straat gaan, gaat iedereen veilig over straat. Om dit te bereiken kiezen wij momenteel voor een blended story. We kijken naar zowel de digitale- als papieren mogelijkheden en kiezen dan voor the best of both worlds.’
21 century skills
Uit gebruikersonderzoek blijkt dat leerkrachten gemiddeld een half uur per week besteden aan verkeerseducatie. VVN kiest daarom voor het aanbieden van vakoverstijgend lesmateriaal, zodat leerlingen tijdens één les aan meerdere competenties kunnen werken. Ook zorgt VVN er bij het ontwikkelen van nieuw lesmateriaal voor dat de inhoud aansluit op de ‘21st century skills’, zoals mediawijsheid en samenwerken met anderen. Cecile: ‘Een mooi voorbeeld daarvan zijn de extra verkeersopdrachten. Hierin laten we leerlingen zelf filmpjes maken en presenteren zij hun verkeersinzichten aan de hand van een zelfgemaakte fotocollage. Op die manier staat niet alleen verkeerseducatie centraal, maar leren kinderen tijdens de verkeersles ook ICT- en presentatievaardigheden.’
Individu: baat bij digitale aanpak
Voor het ontwikkelen van digitaal lesmateriaal maakt Veilig Verkeer Nederland regelmatig gebruik van de inzichten van Kennisnet. Deze stichting ondersteunt het onderwijs op het gebied van ICT en deelt in dat kader veel (wetenschappelijke) kennis over digitaal leren. Volgens Remco Pijpers, strategisch adviseur bij Kennisnet, kent digitaal leren een groot voordeel: ‘Het grote voordeel van digitaal lesmateriaal is dat je als aanbieder daarvan maatwerk kunt leveren. Digitaal leren is namelijk veel meer toegespitst op waar het individu op dat moment aan toe is. Natuurlijk afhankelijk van hoe de leraar het lesmateriaal inzet. Digitaal lesmateriaal leent zich bij uitstek om te inspireren en motiveren en het is vaak ook leuker voor kinderen.’, aldus Pijpers.
Optimale feedback
Wat betreft het combineren van online en offline lesmateriaal zit Veilig Verkeer Nederland duidelijk op de goede weg. Volgens Remco Pijpers blijkt uit onderzoek dat kinderen graag variëren met online en offline tools: ‘Oefenen, zoals bijvoorbeeld woordjes leren, doen ze het liefst digitaal. Maar iets samenvatten doen ze liever op papier. Hoe leerlingen leren, hoe ze de stof opnemen, is niet wezenlijk anders, maar ze hebben nu wel veel meer mogelijkheden.’
Van groot belang voor het ontwikkelen van kwaliteitsvol digitaal lesmateriaal is volgens Remco Pijpers het feedbacksysteem: ‘In welke mate kunnen leerlingen oefenen? En als ze iets fout gedaan hebben, is het dan game over of krijgen ze de kans om het opnieuw te doen, net zo lang tot het wel lukt? En is de feedback duidelijk? Hier wordt momenteel veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan, daar moet je bij het ontwikkelen van lesmateriaal goed gebruik van maken.’
Ook geeft Pijpers aan dat gebruikersvriendelijkheid erg belangrijk is. Zijn advies: ‘De digitale vaardigheden van kinderen zijn over het algemeen lager dan we denken. Men moet bij de ontwikkeling van digitaal lesmateriaal niet uitgaan van een homogeen publiek: digitale vaardigheden variëren. Richt je leermateriaal zo in, dat je recht doet aan die verschillen.’