Voor wittestokgebruikers is deelnemen aan het verkeer een uitdaging

Het is maandag 16 oktober de 'Dag van de Witte Stok'. Hoe is het om als gebruiker van de witte stok je door het verkeer te begeven? Waar loop je tegenaan? Aan het woord Utrechter Vincent van Itallie.

Vincent - Veilig Verkeer Nederland

De 'Dag van de Witte Stok' is de dag waarop internationaal aandacht wordt gevraagd voor mensen die afhankelijk zijn van de witte stok. En die aandacht is hard nodig; veel mensen zonder visuele beperking weten namelijk niet waar de stok met de twee rode ringen voor staat. Bovendien weten ze niet hoe het oversteekgebaar met de witte stok eruitziet.

Hulphond en witte stok

Vincent van Itallie ervaart dit dagelijks. Vincent is blind en loopt zijn hele leven al met een stok. De laatste acht jaar heeft hij hulp gekregen van een blindengeleidehond. Micha, zijn tweede harige hulpje en nieuwste viervoeter, woont sinds vieren weken bij hem. Vincent: 'Links van mij loopt mijn hond aan zijn tuig, rechts houd ik mijn witte taststok vast. Zo ga ik elke dag door het drukke verkeer van Utrecht. Hier laat ik mijn hond uit, hier werk en leef ik.'

Koppie erbij houden

Vincent loopt met behulp van Micha en zijn witte stok dagelijks door een stad vol auto’s en fietsers. 'Reizen doe ik al mijn leven lang, maar het verkeersbeeld is veranderd', vertelt Vincent. 'Ik moet er echt mijn koppie bijhouden. Er gaat geen dag voorbij zonder verrassingen. Laatst nog werd ik bijna aangereden door een student. Hij fietste op de stoep, tussen Micha en de voortuinen waar ik langsliep. Ik heb toen toch even mijn schouder ervoor gezet en hem vermanend aangesproken.' Vincent lacht: 'Gelukkig rijden veel studenten op oude, rammelende barrels, volgehangen met sloten. Die hoor je van verre al aankomen.'

Hoe stiller, hoe problematischer

Anders is het met de nieuwe elektrische vervoersmiddelen. 'Hoe stiller, hoe problematischer', legt de Utrechter uit. 'Elektrische auto’s kan ik nog wel horen aankomen, mits het niet waait of er net ook een vrachtwagen rijdt. Maar die e-scooters, e-bikes en fatbikes… Ik hoor ze niet en ze rijden overal, over fiets- en voetpaden. Het is alweer een tijdje terug, maar ik ben een keer door een wielrenner van mijn sokken gefietst. Ik wilde een fietspad oversteken, stak mijn stok recht voor me uit, wachtte drie tellen zoals behoort, en bam, daar lag ik. Mijn stok was tussen de spaken van een racefietser gekomen. Het liep goed af, maar zoiets vergeet je nooit.'

Veiligheid voor alles

Als Vincent op pad gaat, doet hij dat zo veilig mogelijk. In het donker draagt Micha een reflecterend hesje en halsband en op de witte stok zitten reflecterende ringen. Als Vincent belt of een navigatie-app gebruikt, dan doet hij dat met een headset op die zijn oren vrijlaten en waar het geluid via trillingen zijn trommelvliezen bereiken. Steekt hij over, dan gebruikt hij bij voorkeur zebrapaden en oversteekplaatsen met verkeerslichten. 'Als ik naar de overkant van de weg wil, dan steek ik mijn stok recht voor me uit. Andere weggebruikers behoren dan te stoppen, ook als ik me niet op een zebrapad bevind. Maar eerlijk gezegd gebeurt dat zelden. Ik moet echt uitstralen dat ik ga lopen en dwing het af door één voet alvast op het asfalt te plaatsen. Het is toch elke keer weer een kwestie van goed luisteren en hopen dat mensen me zien.'

Vincent - Veilig Verkeer Nederland
Vincent van Itallie

‘Elke dag is een gok of ik wel veilig op mijn werk en weer thuiskom’

Vincent van Itallie

Gezien worden

En dat gezien worden ervaart Vincent als een probleem. 'Het verkeersbeeld is de laatste 20 jaar echt veranderd. Vroeger stopten mensen voor me, nu gebeurt dat nog maar in 1 op de 10 gevallen. Mensen hebben haast of zien me niet doordat ze met andere dingen bezig zijn. Ik kan nog steeds een goede afweging maken in het verkeer, maar heb wel de maatschappij zien verharden. Elke dag is een gok of ik wel veilig op mijn werk en weer thuiskom. Ik gebruik de meest veilig mogelijke route, maar dan nog…'

Tip van Vincent

Wat zou Vincent andere weggebruikers willen aanraden? 'Heel eenvoudig. Stop gewoon als voetgangers met een visuele beperking hun witte stok uitsteken. Toeter niet, daar schrik je alleen maar van. Zie je iemand aarzelen, doe dan je raampje open en praat. Hulp aanbieden mag natuurlijk altijd', sluit Vincent af. Meedoen is makkelijk. Lees ook het verhaal van Rachel.