Omgekeerde wereld
Nu de maatregelen vanuit het RIVM verspoeld zijn, wordt het op straat weer drukker. Het bewaren van anderhalve meter afstand brengt allerlei veranderingen teweeg in het verkeer. ‘Tot maart hadden we te maken met snelgroeiende files. Daardoor heerste het idee van: het OV is “goed” en de auto is “slecht”. Dat beeld is deels veranderd. Door corona is de perceptie nu meer: in het OV neem je een groter risico, in de auto doe je anderen geen kwaad. Dat vergroot de vraag naar auto’s. Erg jammer natuurlijk, als je kijkt naar wat kortgeleden nog het allergrootste vraagstuk op aarde leek: de energietransitie en de verduurzaming. Ook voor de verkeersveiligheid is het natuurlijk niet goed als we van het OV naar de auto overstappen.’ Daarnaast is de populariteit van de (elektrische) fiets gestegen. Erik: ‘De overstap naar de elektrische fiets is wat betreft milieu en veiligheid gunstiger, hoewel ook die niet zonder gevaren is, zeker in het geval van de speed-pedelec.’
Ruimte voor iedereen
In tijden van corona zijn allerlei (tijdelijke) aanpassingen in het verkeer hard nodig. Van nieuwe regels in het OV tot wijzigingen in de infrastructuur. ‘Het is een uitdaging om dit met elkaar voor elkaar te boksen. Wil je drukte in het openbaar vervoer vermijden, dan kun je niet alleen maar vertrouwen op de medewerking en eigen verantwoordelijkheid van mensen. Daarvoor heb je een eerlijk OV-systeem nodig, met rechten voor iedereen. Denk bijvoorbeeld aan een app waarmee je toegang krijgt tot bepaalde reisdagen en die je onderling kunt ruilen.’ Kijken we naar de doorstroming op het wegdek, dan weten we dat fietsers en voetgangers bij drukke verkeerslichten nu vaker groen krijgen en dat rijbanen plaatsmaken voor bredere fietspaden. Volgens Erik is dit onvermijdelijk: ‘Door het noodgedwongen thuiswerken, ontstaan er kansen voor een efficiënter woon-werkverkeer. Minder mobiliteit leidt bovendien tot minder files. Al moeten we er wel rekening mee houden dat - bij een betere doorstroming - ook de snelheden in de spits toenemen, en daarmee de kans op ongevallen. We moeten dus op een slimmere manier omgaan met tijd en ruimte.’
Nieuwe normaal
Erik verwacht dat we ook ná corona minder gaan reizen: ‘Degenen die voorheen met files en volle treinen geconfronteerd werden, vonden dat al niet prettig. De drive om deze drukte te vermijden is door het nieuwe normaal versterkt. Ook weten we dat als de economie tegenzit, dit voor minder files zorgt. We zien nu heel duidelijk dat verkeersdrukte meer verspreid over de dag plaatsvindt. Dit is goed voor de verkeersveiligheid. Hoe dit zich in de toekomst ontwikkelt, ook bij een eventuele tweede uitbraak en lockdown, blijft echter lastig inschatten.’
Veiliger verkeer
Minder verkeersdrukte leidt tot minder ongelukken en minder uitstoot. Welke lessen kunnen we als maatschappij nog meer trekken? ‘De belangrijkste les is dat er veel meer mogelijk is dan dat we aanvankelijk dachten. De schaal waarop we nu thuiswerken of de spits vermijden, was begin dit jaar nog ondenkbaar.’ Erik voegt daaraan toe: ‘De drempel voor mensen om gewoontes te veranderen, is doorgaans heel groot. Totdat we met zo’n schok te maken krijgen. We ervaren nu allemaal dat het ook anders kan; dat je voor een afspraak niet altijd de deur uit hoeft. Ik hoop dat werkgevers dit blijven inzien en ook blijven stimuleren, want meer thuiswerken draagt flink bij aan het duurzamer en veiliger maken van het verkeer.’
Bewegen in de buitenlucht
Hoewel Erik hoofdzakelijk thuiswerkt in Ouderkerk aan de Amstel, gaat hij af en toe wel weer naar de universiteit. Hoe gaat het thuiswerken hem persoonlijk af? ‘Voorheen ging ik altijd per fiets naar de VU. Heerlijk! Het stukje beweging in de buitenlucht, van en naar mijn werk, mis ik wel. Als mens hebben we van nature behoefte om er dagelijks even uit te zijn. Daarom maak ik nu in coronatijd vaak een fiets- of hardlooprondje. Dan ben ik voor of na mijn thuiswerkdag tóch buiten en in beweging geweest.’