Rijden we vaak te hard met z’n allen?

Ja, helaas wel. Zowel binnen als buiten de bebouwde kom overschrijden veel automobilisten weleens de snelheidslimiet.¹ ²

Bij ‘te snel rijden’ gaat het trouwens niet alleen om het overschrijden van de snelheidslimiet. Het gaat ook om onaangepaste snelheid: een snelheid die hoger is dan op dat moment veilig is. Bijvoorbeeld gezien de weersomstandigheden (ijzel, regen, lage zon) of de omgeving (schoolzone, woonwijk, scherpe bochten in de weg).

Wat is het effect op de verkeersveiligheid?

De cijfers zijn schrikbarend: internationaal wordt een derde van de dodelijke ongevallen mede veroorzaakt door limietoverschrijdingen of door onaangepaste snelheid.³

Een snelheidsverlaging of -verhoging heeft het grootste effect op het aantal verkeersdoden. Eenvoudig gezegd: een snelheidsverhoging geeft meer slachtoffers, een snelheidsverlaging geeft minder slachtoffers.

Zo simpel is het.

Maar als het zó simpel is, waarom rijden we dan tóch nog steeds te hard?

Goede vraag. Er is onderzoek naar gedaan, en automobilisten geven deze redenen aan voor hun hoge snelheid³ :

• ze willen zich aanpassen aan het andere verkeer
• ze hebben haast
• ze vinden hard rijden leuk
• ze hebben niet in de gaten dat ze te hard rijden

En in deze situaties rijdt élke automobilist al gauw te hard³:

• Na lange tijd met een hoge snelheid rijden, bijvoorbeeld op de autosnelweg.
  Je onderschat je eigen snelheid en je gaat ongemerkt steeds harder rijden.
• Bij een overgang van hoge snelheid naar een beduidend lagere snelheid.
  Je neemt minder gas terug, bijvoorbeeld als je een woonwijk binnenrijdt.
• Wanneer de omgeving geen ijkpunten biedt, bijvoorbeeld ’s nachts of in open polders.
  Het is heel rustig op de weg waardoor je geneigd bent om harder te rijden. Of je mist de weginrichting om je snelheid aan af te meten.
• Als je in een auto rijdt die hoog op de wielen staat, zoals een SUV of een jeep.
  De hoge zitplaats vertekent je beeld. Je snelheid lijkt lager dan werkelijk het geval is.

Het probleem met te hard rijden? De stopafstand. Die is veel langer dan je denkt

De stopafstand is de totale afstand die je aflegt, vanaf de ingeving om te remmen tot het moment dat je stilstaat. De stopafstand is de optelsom van je reactieafstand + de remweg.

Je legt heel wat meters af tussen de gedachte aan remmen en het moment dat je ook echt stilstaat. En die meters worden al gauw meer naarmate je harder rijdt, zoals je hieronder ziet.⁴

• Bij een snelheid van 30 kilometer per uur is je totale stopafstand 13,3 meter
• Bij een snelheid van 50 kilometer per uur is je totale stopafstand 27,7 meter

Ja, je ziet het goed: je stopafstand bij 50 kilometer per uur is meer dan het dubbele, vergeleken met de stopafstand van 30 kilometer per uur.

En zo loopt de remweg steeds sterker op:

Doe dus zoals Martien

Martien rijdt in de bebouwde kom altijd ‘alsof er een kind tevoorschijn kan springen’. “Kinderen steken nu eenmaal nog weleens onverwacht over”, is zijn motivatie, “of ze rennen rond zonder om zich heen te kijken. Het hoort bij kind-zijn. Volwassenen moeten daar gewoon rekening mee houden. Dat is onze verantwoordelijkheid.”

Of zoals Eef

“Ik erger me verschrikkelijk aan hardrijders op de snelweg”, vertelt Eef, “maar ik wind me er niet meer over op, want dan ga ik óók te hard rijden. Weet je wat ik denk als ik weer zo’n snelle bak zie naderen in mijn autospiegeltje? ‘Ach, zijn vrouw moet zeker bevallen’. En dan ga ik rustig naar de rechter rijbaan. Dat scheelt een hoop irritatie.”

Kortom

Hard rijden is een groot probleem. Het veroorzaakt veel ongelukken. Automobilisten hebben niet door dat ze te hard rijden, of ze vinden dat ze een goede reden hebben om plankgas te geven. Maar zo’n goede reden bestaat niet: te hard rijden geeft een remweg die onnodig lang is. Je loopt een groot risico dat je iets of iemand raakt.

En dit kun je nu al doen

• Neem een route in gedachten die je vaak rijdt. Ken je de maximumsnelheden op alle stukken? Hou je je er ook aan? Neem jezelf eens onder de loep.
• Check vanaf vandaag je snelheidsmeter twee keer vaker dan je gewend bent. Doe dat sowieso als je de ene weg verlaat en de andere oprijdt.
• Pas je snelheid aan als de situatie dat vraagt. Rijd extra alert als de weersomstandigheden daarom vragen. Wees extra oplettend tijdens de begin- en eindtijden van de scholen.

Bronnen:

1. SWOV (2018). 30km/uur-gebieden. SWOV-factsheet, mei 2018. SWOV, Den Haag.

2. SWOV (2021). Snelheid en snelheidsmanagement, SWOV-factsheet, juli 2021. SWOV, Den Haag.

3. SWOV (2021) Snelheid en snelheidsmanagement, SWOV-factsheet, juli 2021. SWOV, Den Haag.

4. OM (2019). Snelheid, reactie en remweg.