Nadenken over afleiding in het verkeer

Ja, kinderen kennen de gevaren in het verkeer. Ze weten dat ze hun aandacht op de weg moeten richten en op de medeweggebruikers. Maar als je hen vraagt of er straf moet staan op het gebruik van de smartphone tijdens het fietsen, komen de eerste aarzelingen. Want is dat nu wel zo erg? Ze zien hun ouders immers ook appen terwijl ze achter het stuur van de auto zitten.

Al die meningen en gevoelens komen op tafel als gastleerkracht Jan de Jong namens Veilig Verkeer Nederland een verkeersles Op de fiets, even niets verzorgt op een basisschool in Sneek. Met aanstekelijk enthousiasme speelt hij in op het zelfbewustzijn van de leerlingen. Hij laat kinderen van stap tot stap vertellen wat ervoor nodig is om op de fiets een appje te lezen: mobiel pakken, code intoetsen, bericht openen en lezen. ‘Je bent zo drie tot zes seconden bezig. Op de fiets ben je dan vijftien tot dertig meter verder. Stel je voor dat je die afstand met een blinddoek voor moet afleggen. Wat kan er dan allemaal niet gebeuren? In de auto ben je dan bijna honderd meter verder en op de snelweg wel tweehonderd tot 250 meter.’

Jan de Jong toont de kinderen hoe moeilijk het is om twee dingen tegelijk te doen. Hij laat een meisje tegelijkertijd het ene sinterklaasliedje zingen en het andere opschrijven. Dat lukt haar dus niet. ‘Veel mensen denken dat ze dit wel kunnen, maar onze hersenen kunnen het echt niet’, legt hij uit.

Ouders appen achter het stuur

En toch, zo blijkt uit de verhalen in de klas, zit een groot deel van de kinderen regelmatig in de auto met een vader of moeder die achter het stuur appjes leest en beantwoordt. Slechts een enkeling vertelt dat zijn ouders dan eerst de auto langs de kant van de weg zetten, of dat ze hun kinderen vragen om de app aan hen voor te lezen. Anderen zeggen dat ze merken dat de ouder die rijdt soms slingert tijdens het appen. ‘Ik houd mijn mond maar, want anders schrikt hij misschien nog meer’, zegt een leerling.

Maar op de vraag wie er dan wel iets van zegt, komen weer wat aarzelende reacties, waaruit ook de loyaliteit aan hun ouders blijkt. Want die appjes zijn misschien wel heel erg belangrijk voor hun werk. En het gaat toch altijd goed – tot nu toe wel in ieder geval.

En moeten hun ouders een boete krijgen als ze worden betrapt met de smartphone in hun hand? Voor zo’n sanctie schrikken veel kinderen toch terug. Laat staan dat ze vinden dat ze zelf straf moeten krijgen. En zo worstelen ze met hun goede bedoelingen en de dagelijkse gang van zaken om hen heen. Als we hen hen de stelling voorhouden dat ouders toch lekker zelf moeten weten wat ze wel en niet doen, stemt de helft daarmee in.

Kinderen maken verkeersafspraken

De kinderen maken een afsprakenlijst en ondertekenen die. Eerst afstappen als je wilt appen. De telefoon op stil tijdens het fietsen. Eén in plaats van twee oortjes in als je onderweg naar muziek luistert. Daar zijn ze het bijna allemaal wel over eens.

Jan de Jong beëindigt zijn les in een vrolijke sfeer. Zijn eigen samengestelde filmpje over tal van mensen die, turend op hun smartphone, in het water vallen of over hekjes struikelen valt in goede aarde. Het kan jezelf ook overkomen, weten de kinderen. Maar daarom mag je er natuurlijk wel even om lachen. De boodschap ‘veilig over straat’ lijkt goed te zijn overgekomen.

Smartphone-verkeersles op jouw school?

Wil jij ook op school aandacht besteden aan de risico’s van afleiding in het verkeer? Dat kan! In onze special Op de fiets, even niets gaan kinderen actief aan de slag met de problematiek rond smartphonegebruik in het verkeer.