Op mooie dagen fietst Marlies naar haar werk. Wat ze onderweg tijdens haar rit naar het Amsterdamse ziekenhuis tegenkomt, baart haar grote zorgen. En hoewel ze deze rit vaak maakt, blijft ze zich verbazen. Links en rechts wordt ze voorbij gesjeesd door gevaarlijk slingerende fietsers op opgevoerde fatbikes. ‘Ze houden hun roer niet recht omdat ze vaak ook nog eens een mobieltje in de hand hebben’, vertelt Marlies. ‘Al fietsend door de drukke binnenstad sluiten ze zich door hun oordoppen dan ook nog eens af van de buitenwereld. En dat allemaal zonder een helm op hun hoofd. Iedereen ziet dat dit niet langer zo kan.’
‘Aankomende donoren’
Eenmaal aangekomen in het UMC die vrijdagochtend, deelt Marlies haar frustratie met collega’s. Haar collega’s delen haar mening. ‘Elke ochtend hebben we overleg met alle chirurgen, ook die van de afdeling traumachirurgie’, legt Marlies uit. ‘De nachtdienst vertelt dan over de mensen die zijn binnengekomen. Bijna dagelijks zien we patiënten die een ongeluk hebben gekregen met hun elektrische fiets. Opvallend is dat daarbij vaak een jong persoon op een fatbike betrokken is. In de zorg noemen we ‘fatbikers’ ook wel ‘aankomende donoren’. Scherp, ik weet het, maar de werkelijkheid. Door elektrische fietsen, maar met name opgevoerde fatbikes, zien we steeds meer mensen met ernstig trauma op de IC belanden. We zien al jaren een toename van het aantal patiënten met ernstig fietsletsel en daar maken artsen zich zorgen over. Vorig jaar verongelukten 270 fietsers, in 2022 waren dat er zelfs 290. 76.400 fietsers raakten gewond, van wie bijna 49.000 met ernstig letsel! Schokkend is dat bij meer dan de helft van de ongevallen met de fatbike, jonge kinderen tussen de 10 en de 14 jaar betrokken zijn. En dat zijn niet alleen de eigenaren van deze vaak opgevoerde elektrische fietsen, het zijn ook medeweggebruikers. Wandelaars of mensen op een doodnormale fiets. Van elk ongeval waarvan het hoofd kapot is, zijn wij als artsen diep onder de indruk. Als je met 45 km/uur tegen het asfalt klapt, kan je je wel voorstellen hoe zo’n patiënt er aan toe is. Buiten de gebroken botten, klaplongen en buikletsel, zien we dus ook veel hersenletsel. Hoog energetisch trauma noemen we dat; een verzamelnaam voor ongevallen waarbij een grote overdracht van energie op het slachtoffer plaatsvindt.’
